آيت‏اللَّه شيخ محمدجواد عارفي بيرجندي، در حدود سال 1272 ش (1311 ق) در بيرجند در استان خراسان به دنيا آمد. وي مقدمات و سطوح را در بيرجند و مشهد به اتمام رساند. سپس در 25 سالگي به حوزه علميه قم مهاجرت كرد و با شركت در دروس خارج فقه و اصول آيات عظام: حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي، شيخ مهدي حكمي قمي، شيخ ابوالقاسم كبير قمي و سيد محمد حجّت كوه كمره‏اي به مدارج بالاي علمي دست يافت. اين فقيه جليل يكي از شاگردان كوشا و سختگوش آيت‏اللَّه عبدالكريم حائري بود كه حدود ده سال از بحث‏هاي معظمٌ له استفاده شايان برد و مباني علمي‏اش را استوار ساخت. آيت‏اللَّه عارفي در زمان استبداد رضاخاني، در اراك به علت سخنراني عليه بي‏حجابي و تاكيد بر شعائر اسلامي تحت تعقيب قرار گرفت و در بيرجند مدت‏ها به زندگي مخفيانه روي آورد تا سرانجام دستگير و زنداني شد. وي پس از آزادي از زندان، در زادگاهش اقامت گزيد و بيش از نيم قرن به بزرگداشت، تبليغ و ترويج شعائر ديني و تدريس و پرورش شاگردان و اقامه جماعت پرداخت و با كوشش بسيار، حوزه علميه آن شهر را سامان بخشيد. اين عالم وارسته در طول حيات خويش از وجوهات مصرف نمي‏كرد و از هر گونه تجملات و تشريفات به دور بود. سرانجام آن فقيه بزرگوار درچهارم اسفند 1380 ش برابر با نيمه شب عيد سعيد قربان 1422 ق در يكصد و هشت سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي با شكوه، در مدرسه معصوميه بيرجند به خاك سپرده شد.